چنگ نام یکی از نتهای موسیقی نیز هست که ارزش زمانی آن 8/1 نت گرد می باشد چنگ در میان اعراب پیش از اسلام نیز ساز شناخته شده بود . در ادوار مختلف تاریخی و در سرزمین های دور از یکدیگر شکل های خاصی به خود گرفته است . اهالی شمال افغانستان به (( زنبورک )) چنگ می گویند در صورتی که از بک های ترک زبان آسیای میانه به نوعی سنتور ایرانی (( چنگ )) می گویند . 

قانون سازیست تقریبا  به شکل سنتور و با مضراب فلزی که مانند انگشت دانه است و به انگشت اشاره میکنند  نواخته می شود . قانون از یک جعبه مجوف چوبی ساخته شده که سطح قائده زیرین و زبرین آن ذوزنقه غیر منتظم است . شکل و اندازه ان در نواحی مختلف فرق میکند  مانند قانون مصری ، قانون ترکی ، قانون بغدادی . معمولا قانون مصری بزرگتر و قانون ترکی کوچکتر است . هر قسمت از جعبه ساز نام خاصی دارد . برای خارج شدن ارتعاشات صوتی سه سوراخ که شکلهای متفاوت و ازین نظر نامهای مختلفی دارد ایجاد میکنند . در سطح فوقانی ضلع قائم دست راست خرک  و  بر روی پوستی  که جنس آن از پوست آهو یا ماهی است قرار دارد . در طرف ضلع مورب برحسب بزرگی و کوچکی قانون از بیست و یک تا بیست و نه ردیف سه تایی مجموعا شصت و سه تا هشتاد و یک گوشی فلزی و در طرف دیگر که ضلع آن عمود بر قاعده است شصت و سه تا هشتاد و یک  سوراخ ریز تعبیه شده است . زه ها ((اوتار )) از روی دو ردیف خرک از سمت راست به چپ می گذرد عده زه های قانون معمولا شصت و سه تا هشتاد ویک است . برای نواختن قانون آن را روی چهار پایه بلند و متناسب با وضع نشستن قرار داده و نوازنده مقابل آن می نشیند  به طوری که قاعده بلند جعبه که تارهای کلفت و ضخیم دارد در پایین و قاعده کوچکتر که تارهای نازک و کوتاه دارد رو به بالا است ولی اکثرا آنرا روی زانو قرارداده و مضراب را که از یک حلقه فلزی پهن که در وسط آن یک جسم استخوتنی ( معمولا از پر پرندگان ) قرار دارد ساخته شده بر انگشت سبابه قرارداده و محکم میکنند . هر سه سیم قانون همصدا کوک می شود . دامنه صدای قانون از اولین زه ضخیم و کلفت که مقابل نوازنده قرار دارد بم ترین نت فا با کلید فای چهارم در قانون بزرگ می باشد . البته در قانونهای مختلف ممکن است از صدای بم کسر شود . زیر ترین نت دو است . برای کوک پایه معمولا از ناحیه زیر که نازکترین صدااست ده پرده می شمارند و پرده دهم را با دیا پازون نت la3=435  کوک میکنند . هرکدام از تارهای قانون قطرهای مختلفی دارد و یک نوازنده ماهر و خوب می تواند نوع آنرا تشخیص دهد . در قانون در شیار خرک ضلع مورب خرک های کوچک فلزی دارد که به قید لولا شده و نوازنده می تواند برای تغییر مقام و صدا خرک ها را خوابانده یا بلند نماید . تغییر کشش در فرکانس سیم موثر است و کار گذاشتن خرک های کوچک بسیار مشکل است و این کار را متخصصین ورزیده ای انجام می دهند . قانون دارای صدایی بسیار خوش و ملایم و طبیعی است . شهمیری -  صداشناسی موسیقی

در دایرة المعارف فارسى ج ۲ در معنى کمانچه آمده است: از سازهاى زهى قدیم ایران و در واقع نوع تکامل یافته رباب، کاسه گرد و پایه آهنى دارد و مانند تار و ویولن سیم هاى آن را با گوشى محکم و کوک مى کنند، کمانى که با آن کمانچه را مى نوازند، کمانه نام دارد و همان است که در ویولن کلمه فرانسوى آرشه به معنى کمان کوچک جاى آن را گرفته است.

کمانچه یکى از سازهاى موسیقى سنتى ایران است. این ساز جزو دسته سازهاى زهى است و داراى ۴ سیم است. این سیم ها به موازات همه طول ساز امتداد دارند. کاسه صوتى این ساز از چوب توت است که با برش هایى از عاج تزئین شده است. پیشینه کمانچه در ایران به پیش از اسلام مى رسد و در نواحى بلوچستان به نام قژک یا قیچک نامیده مى شود ولى شمار سیم هاى آن از کمانچه بیشتر است.

از زیر شیطانک کمانچه تا زیر دهانه کاسه در کمانچه هاى پشت بسته ۵‎/۲۸ و در کمانچه هاى پشت باز ۳۱ سانتى متر است که این اندازه ها در کمانچه هاى نقاط مختلف کشور نسبى هستند. ترکیب صدایى کمانچه آن را از نوع سازهاى زیر صدا قرار داده، البته در کمانچه هاى آلتو یت باس صدا یک اکتاو بم تر است. در قدیم کمانچه را ۳ تار پارسى مى گفتند. کمانچه را با ۲ کوک چپ و راست کوک مى کنند. چپ کوک براى همراهى با خوانندگان زیر صدا و راست کوک براى همراهى و جواب آواز بم صداها. البته همه مطالب گفته شده نسبى هستند به طور مثال در برخى نقاط ایران ممکن است طول دسته کمانچه به ۳۵ سانت هم برسد .کمانچه با صداى تو دماغى مربوط به سبک قدیم این ساز و در واقع شیوه کمانچه نوازى استاد اصغر بهارى است. اما امروز غیر از این سبک شیوه کمانچه نوازى نوین هم وجود دارد که کیهان کلهر آن را بارورتر کرده است .

شادروان خالقى در کتاب سرگذشت موسیقى ایران، کمانچه را تکامل یافته رباب مى نامد و مى نویسد:«ساز اخیر رباب که نخست

۲ سیم داشته و بعدها یک سیم دیگر به آن اضافه شده است و با کمانه به صدا در مى آمده و همان است که ما امروز کمانچه مى گوییم»، و درهمین جا اضافه مى کند :«از دوره صفویه به بعد کمانچه یکى از ارکان موسیقى ایران به شمار آمده است. قسمت اصلى کمانچه کاسه آن است که به صورت هاى مختلف ساخته مى شود. کاسه کمانچه هنوز از نظر جنس چوب، اندازه ها و شکل یکسان و تثبیت شده نیست. از نظر شکل، کاسه ها را به صورت کروى یا مخروط ناقص درست مى کنند. کاسه هایى که به شکل مخروط ناقص هستند بیشتر پشت باز ساخته مى شوند.»

استفاده از این کمانچه ها در قسمت هاى مرکزى ایران بویژه در لرستان متداول است. این کمانچه ها صدایى پر قدرت و شفاف دارند و چون کاسه سبک دارند، اجراى قطعاتى که نیاز به چرخیدن سریع کمانچه دارد روى این کمانچه ها آسان تر است و این امتیازى است براى این نوع کمانچه. این کمانچه ها بیشتر ۳ سیم دارند ولى این روزها به تدریج داراى چهار سیم مى شوند.

کمانچه به وسیله یک پایه که در قسمت سیم گیر به کاسه وصل شده است، روى پاى نوازنده قرار مى گیرد. آرشه کمانچه، که اسم اولیه اش کمانه بوده ، تشکیل شده است از یک چوب که از یک طرف انحنا دارد با بلندى ۶۰ سانتى متر و موى دم اسب. موى آرشه کمانچه بر خلاف سازهاى زهى غربى روى چوب محکم کشیده نمى شود، بلکه این نوازنده است که هنگام نوازندگى به تناسب احساس فشار را روى سیم تغییر مى دهد. چگونگى صداى کمانچه به عواملى بستگى دارد که برخى از آنها از این قرارند: جنس چوب، ضخامت در نقاط مختلف کاسه، شکل کاسه، اندازه هاى کاسه، چگونگى سطح کاسه از نظر تراش، نوع و ضخامت پوست، جنس و شکل و اندازه و محل قرار گرفتن خرک، چگونگى شیطانک، جنس سیم و زاویه اتصال دسته به کاسه. براى ساختن کمانچه اى با صداى دلخواه با در نظر داشتن عواملى که گفته شد، سال ها تجربه لازم است.

هم اکنون نوازندگان مطرح این ساز عبارتند از: کیهان کلهر که این ساز را جهانى کرده و دوبار با قطعاتى که براى این ساز ساخته، نامزد جایزه بزرگ موسیقى جهان«گرمى» شده است. سعید فرج پورى که عضو گروه دستان است و بتازگى با استاد شجریان در تورهاى دور دنیا شرکت کرده است. اردشیر کامکار که از خانواده بزرگ کامکارهاست، داوود گنجه اى،على اکبر شکارچى، فرج علیپور و هادى منتظرى که همگى از قدیمى کارهاى کمانچه نوازى ایران هستند. اکنون بهترین سازندگان کمانچه در ایران کردى، ملکى و امیر عطایى هستند.

منبع:ایران

آموزش تمبک – هنرستان عالی موسیقی ملی

   نموده.
 

 اما چندی بر این اعتقادند که لفظ عود را بر این ساز معین بدان جهت انتخاب کرده اند که بین

   آن و بربط ایرانی که در هزاران سال پیش از نظر ظاهری وجه اشتراک فراوان با این ساز

   داشته افتراقی قائل شوند.

  ایرانیان در گذشته این ساز را رود هم می نامیدند. اما در قرن اخیر گاه لفظ لوت را هم به

   عود اتلاق می کنند.
   

 از دیدگاه سازشناسی، ساز عود در طبقه سازهای زهی و در رده لوتهای دسته دار که آن به

   موازات صفحه روی ساز و نواختن آن از طریق مضراب باشد قرار می گیرد، بررسی

    سرنوشت دیرینه این ساز در گرو شناخت تاریخی لوت است.
  

   پیدایش نیاکانان آنها به روزگار شکارچی گری انسان و استفاده از کمان و زه باز می گردد

   و این پرسش که چنین سازهایی به کدام یک از تمدنهای کهن بشری ایران، مصر، هند، بین

 النهرین و چین مربوط می شود موضوعی است که باستان شناسی ابزار موسیقایی بدان خواهد

  پرداخت، اما قطعا سازهایی که برای تولید صدا با دسته های کوتاه یا بلند با اشکات متفاوت،

  کاسه ای شبیه به کد و دارندنیاکان اصلی لوت های کنونی به حساب می اید.

    آثار باستانی بین النهرین متعلق به هزاره دوم قبل از میلاد تصویر مردی ایستاده را نشان

  می دهد که به نواختن بربط مشغول است.

  بر پایه بعضی از اسناد ابن سریح ایرانی نژاد نخستین کسی است که در عربستان در قرن اول

   هجری عود فارسی یا بربط را نواخته و نوازندگی ان را آموزش داده است.

  الاغانی می گوید:

  آشنایی او با عود از آنجا شروع شد که عبدالله ابن زوبیر جمعی که ایرانیان را به مکه دعوت 

   کرده بود تا خانه کعبه را تعمیر کنند دیوارگران ایرانی عود می زدند و اهل مکه از ساز و

  موسیقی ایشان لذت می برند و آنرا تحسین می کردند، ابن سریح پس به عود زدن پرداخت و

   در این صنعت سرآمد هنرمندان زمان گشت.

   در روزگاه امویان عود نوازانی همچون یونس کاتب-نشیت و ابن محرز نواختن عود را به

    دوران طلایی هنر در ایام ابراهیم،زلزل و زریاب منتقل می کنند.

   در نیمه دوم قرن 8 میلادی و اویل روزگار عباسیان موسیقیدان برجسته درباری عود جدیدی

  ساخت که با استقبال زیادی روبه رو شد و به زودی جای عود فارسی یا بربط ایرانی را گرفت

 که عموم آن را می نواختند.

  این عود کامل را به زبان عرب عود شبوط می گویند که دسته ان ذر قسمت بالا کم. عریضتر و

  باریکتر از نزدیک کاسه بوده 
    

  شکل ظاهری:

   شکم این ساز بسیار بزرگ و گلابی شکل، و دسته ان بسیار کوتاه است، به طوری که قسمت

 اعظم طول سیم ها در امتداد شکم قرار گرفته است. سطح رویه شکم از جنس چوب است که بر

 آن پنجره هایی مشبک ایجاد شده است.
 

 عود فاقد دستان و خرک ساز کوتاه و تا اندازه ای کشیده است.

   عود دارای ده سیم یا پنج سیم جفتی است. سیم های جفت با هم همصدا کوک می شوند، و

بدیهی است که هر یک از سیم های دهگانه یک گوشی مخصوص به خود دارد گوشی ها در دو

 طرف جعبه گوشی سرساز قرار گرفته اند.

  عود بم ترین ساز بین سازهای زهی است، نت نویسی آن با کلید سل است که صدای ان عملا

  یک اکتاو بم تر از نت نوشته شده حاصل می شود.
 

   مضراب عود از پر مرغ یا پر طاووس تهیه شده است و گاه نیز نوازنده با مضراب دیگری

   ساز را می نوازد.

صدای عود کمی خفه، نرم و غم انگیز ولی نسبتا قوی است. این ساز نقش تکنواز و همنواز

   هر دو را به خوبی می تواند ایفا کند.
 

عود چنان که گفته شده از اخلاف سازی قدیمی به نام بربط است از سوی دیگر ممکن است با

  نام عربی خود العود به اروپا راه یافته و در آنجا نام لوت گرفته باشد .