سنتور که  از سازهای قدیمی ایران که در شعر شاعران فارسی زبان بسیار استعمال شده است .

منوچهری سروده :

کبک ناقوس زن و شارک سنتور زن است

فاخته نای زن وبط شده تنبور زنا

نام سنتور در عربی به صورت (( صنطیر )) بکار رفته است .

(( بعضی نقاشی های دوره قاجار و عکس هائی که از برخی نوازندگان آن دوره باقی است سنتور را با خرک های بیش از 9 عدد نشان می دهد . سنتور دوازده خرک از قدیم مرسوم بوده است .

شاید علت آن بوده است که خرک های اضافی امکان اجرائی گوشه های مختلف را که به مناسبت محدودیت بعضی کوک ها در روی سنتور از اجرای آن صرفنظر میشده به نوازنده می داده و یا نوازنده چیره دست به قصد مرکب نوازی از آن استفاده می کردند )) ارفع اطرائی - ناظمی و سنتور

(( کلمه سنتور در کتاب ها و نسخه های فارسی ، عربی و ترکی با صاد و سین و طاء به اختلاف ضبط شده و بعضی هم آن را صانطور نوشته اند و در زبان تازی آن را سینطر می گویند . این ساز هم یکی دیگر از سازهایی است که در آغاز قرون وسطی به کشور های اروپائی راه یافته و به نام و شکل های گوناگون در نقاط مختلف آن قاره رواج یافته است . سنتور هم مثل قانون از سازهای بسیار باستانی است و قدیمی ترین اثری که از این ساز در دست داریم حجازی های آشور است . در کتاب تورات از سنتور و قانون نام ببرده شده که دلیل دیگری بر قدمت این دو ساز است . کلمه سنتور از لغت آرامی مشتق شده است و قوم یهود به آن علاقه زیادی داشته اند . امروزه سنتور در ایران بیش از سایر کشور های خاور میانه رواج دارد . شاردن سیاح فرانسوی که در سده هفده میلادی به ایران سفر کرده نیز رواج آن را در ایران یاد آور می شود )) مهدی فروغ- مداومت در اصول موسیقی ایران

(( سنتور سازی است شرقی و از دسته سازهای زهی با مضراب چکشی است . جعبه طنینی آن به شکل ذوزنقه متساوی الساقین و جنس چوب آن از گردو است . دارای 72 سیم و 18 خرک است سیم ها از یک طرف به گوشی ها و از طرف دیگر به میخ هایی متصل اند . از روی هر خرک 4 سیم می گذرد که هم صدا کوک می شوند دامنه صوتی سنتور از اولین سیم زرد که مقابل نوازنده قرار دارد از mi2 تا Fa5 است . مضراب سنتور از چوب باریکی ساخته شده که جنس آن معمولا از شمشاد یا گردو است و قسمت انتهایی آن حلقه ای قرار دارد که بین انگشت وسطی و سبابه و شست قرار می گیرد و نوک آن هلالی شکل است . سنتور را بطوری که قاعده اطولش مقابل نوازنده باشد با دو ضرب چوبی می نوازند و کوک کردن آن به وسیله پس و پیش کردن خرک ها و پیچاندن گوشی ها صورت می گیرد ))شهمیری – صدا شناسی موسیقی

(( در کتاب ها و نسخ فارسی و عربی و ترکی کلمه سنتور با صاد و سین و تاء به اختلاف ضبط شده و بعضی هم آن را (( صانطور )) نوشته اند . در زبان تازی آن را سینطر می نویسند . سنتور یکی از جمله سازهایی است منسوب به ایران و خاور میانه که در اوایل قرون وسطی به کشور های اروپا راه یافته و بنام و به شکل های گوناگون در نقاط مختلف آن قاره معمول و متداول گردیده است .

سنتور از سازهای بسیار قدیمی است و کهن ترین اثری که ازاین ساز و سازهای مشابه با آن در حجاری های قدیم می توان یافت نقش سازی دیده می شود که به احتمال نزدیک به یقین از اجداد همین سنتور امروزی ما میباشد. تعداد سیم های این ساز که به احتمال قوی کمتر از ده تا نیست روی جعبه مجوفی کشیده شده است . نوازنده ساز قطعه چوب یا استخوان به دست راست دارد که آن را مثل چکش روی سیم ها می کوبد و در همان حین با دست چپ روی سیم ها فشار می آورد و صدائی که دلخواه اوست به وجود می آورد . چنان که از نقش مزبور بر می آید نوازنده هنگام نواختن سنتور آن را به گردن خود می آویخته است ولی سنگ تراشی که نقش را حجاری کرده از نشان دادن بند یا تسمه ای که این منظور از آن حاصل می شود خودداری کرده است . در کتاب تورات ( متن انگلیسی ) نیز دو ساز قانون و سنتور ذکر شده و این خود دلیل قدمت آن ها می باشد .اولیاء چلبی در کتاب خود از سنتور به صورت (( صنتور )) نام می برد .

رئوف یکتا بیگ از علمای بزرگ موسیقی ترکیه در دایره المعارف لاوینیاک چاپ 1922 می نویسد : سنتور در اصل از آلات موسیقی قدیم یهود است . در دایره المعارف موسیقی لاروس آمده که به احتمال قوی قانون قدیمی تر از سنتور است . کلمه سنتور از لغت آرامی مشتق شده ولی احتمال داده شده است که ریشه آن را در زبان یونان قدیم می توان یافت . از طرف دیگر سنتور از جمله سازهایی است که اقوام یهود بی اندازه به آن علاقمند بوده اند .سنتور قبل از آغاز دوره قرون وسطی به اروپا راه یافته و مورد قبول عامه واقع شده است و چون موسیقی و هنر از اوایل پیدایش مذهب مسیح در استخدام آن مذهب در آمد هنرمندان اروپا به تکامل آن کوشیدند تا بالاخره اولاد خلفی از سنتور بوجود آمد که امروز آن را سلطان سازها می شناسند

ایران ملودی