بر طبق روایاتی که در ادبیات ایران باستان آمده است، مراسم جشن نوروز و تحویل سال
توسط نوای دف همراهی می شده است. دف در ایران ساسانی* همراه با سرودهای خسروانی
و به طور گروه نوازی مورد استفاده قرار می گرفته است. هم چنین تصاویری از نوازندگان
دف بر روی سفالها و نقاشیهای بناهای باقیمانده پیش از میلاد مسیح بدست آمده است که
گواهی بر قدمت، اصالت و دست نخوردگی این ساز دارد.
امروزه در ایران به شکل شگفت انگیزی علاقه مندی مردم به نواختن دف رواج پیدا کرده
است که دست کم در صد سال گذشته بی سابقه بوده است.
دف بویژه بیشتر در کردستان، کرمانشاهان، کرمان و یزد نواخته می شود .
مشخصات دف :
کمانه : حلقه چوبی مدور به عرض 5 تا 7 و قطر دایره 48 تا 53 سانتی متر که دهانه
کاملا مدور موجب یک نواختی صدا می گردد.
شستی : فرورفتگی منحنی شکل . محل استقرار انگشت شست دست چپ بر روی لبه
پشتی کمانه .
پوست : پوست کهنه بز با ضخامت یکسان و به رنگ یکسان ( تگرکی با دانه و آهکی
نباشد ) پوستی مناسب است البته پوست آهو – میش – بزکوهی و ماهی نیز مرسوم بوده
است .
گل میخ : برای حفظ پوست دف . پونز هایی از برنج - مس یا آهن در جداره بیرونی کمانه
روی پوست کوبیده میشود.
قلاب : از آهن یا مس در جداره داخلی کمانه استفاده می شود که حلقه ها روی قلاب نصب
می شوند و فاصله هر قلاب از پوست 3.5 و از قلاب مجاور 3 سانتیمتر می باشد.حلقه : از برنج - مس و گاهی آهن به قلاب های دیواره داخلی متصل است .4 حلقه آویزه به
یک قلاب و قطر حلقه ها 1.5 سانتیمتر است .
تسمه چرمی : برای جلوگیری از خستگی مچ نوازنده برای دف نوازی های طولانی در قسمت
داخلی کمانه نصب میشود استفاده می کنند .
او شاگرد حسین تهرانی بود. در سال ۱۳۳۷ در گروههای موسیقی وزارت فرهنگ و هنر مشغول به کار شد و همزمان در گروه همنوازان تنبک به رهبری استاد خود نیز همکاری میکرد. در سال ۱۳۴۳ به سمت هنرآموز تنبک در هنرستان موسیقی ملی به جانشینی استاد خود آموزش تنبک را عهدهدار شد.
شیوه نوازندگی محمد اسماعیلی شیوه استاد حسین تهرانی است.محمد اسماعیلی از امکانات تمبک مانند چوب،گرفتهای تمبک استفاده کامل میکنند و نوازندگی ایشان بسیار تکنیکی است. در دهه1360 به سرپرستی فرامرز پایور و همراهی جلیل شهناز،محمد موسوی و علی اصغر بهاری گروه اساتید را تشکیل داد و با این گروه، مسافرتهای متعددی به کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکا داشت. وی دارای مدرک درجه یک هنری، معادل دکترا است.
از کودکی به نواختن ضرب علاقه وافری داشت و همین امر ، عاقبت او استاد بی نظیری در نواختن تنبک کرد که و شاگردان بزرگی را تربیت کرد که هر یک از ایشان خود استادی شدند. حسین تهرانی نواختن ضرب را ، نزد استادی مثل : رضا روانبخش ، مهدی قیاسی ، کنگرلو و اسماعیل که در نواختن این ساز تبحر داشتند ، فرا گرفت و با سبک و سیاق نواختن آنان آشنائی کامل پیدا نمود و در سال 1318 با استاد ابوالحسن صبا آشنا شد و نکات بسیاری را از این استاد بی جایگزین فرا گرفت . یک سال پس از این تاریخ که در رادیوتهران گشایش یافت همکاری خود را با رادیو آغاز کرد و در سال 1323 به مدرسه موسیقی علینقی خان وزیری رفت و تدریس نواختن تنبک را در این مدرسه به عهده گرفت و کار خویش را تا سال 1328 که هنرستان موسیقی ملی به همت شادروان روح الله خالقی شروع به کار کرد ، ادامه داد . استاد حسین تهرانی برای اولین بار گروه تنبک نوازی را تشکیل داد و برای آنها قطعاتی را تنظیم کرد که خود موجب پیشرفت هنرجویان میگردید . او دستوری برای اموزش ضرب تدوین کرد که پوست تنبک را از لحاظ طنین صدا به سه قسمت میکرد و با انگشت گذاری روی ناحیه مرکزی ، ناحیه میانی و ناحیه کناری هنرجویان توانستند به اسانی فرق صوتی و طنین این سه نقطه مختلف را متوجه شوند . تهرانی برای 10 انگشت مجموع دستان چپ و راست اعتبار خاصی قائل بود و تاًکید داشت که نوازنده تنبک باید از هر کدام این انگشتان در جای خود به موقع بهره گرفته و از آن استفاده نماید . اصولا امر نواختن ضرب با دستورات این استاد بی نظیر به اوج اعلای خود رسید به خصوص « ریز پلنگ » که شاگردان وی مثل امیر ناصر افتتاح در نواختن آن تبحر داشت ، حسین تهرانی توسط شادروان روح الله خالقی به برنامه گل ها دعوت شد و او با این برنامه مشغول همکاری شد . زنده یاد استاد حسین تهرانی به نواختن ضرب در موسیقی ایرانی اعتبار فراوان بخشید ، روانش شاد