دستگاه شور، از دستگاه‌های موسیقی ایران است.

غالب آوازهایی که خواننده آموزش ندیده ایرانی می‌‌خواند در یکی از مایه‌های این آواز می‌‌گنجد، از این رو این دستگاه را مادر موسیقی ایرانی هم خوانده‌اند.

در میان دستگاه‌های ایرانی شور از همه بزرگ‌تر است. زیرا هر یک از دستگاه‌ها دارای یک عده آوازها و الحان فرعی‌ست ولی شور غیر از آوازهای فرعی دارای ملحقاتیست که هر یک به تنهایی استقلال دارد. آوازهای مستقلی که جزء شور محسوب می‌شود و هر یک استقلال دارد از این قرار است: ابوعطا، بیات ترک، افشاری و دشتی.

آواز بیات ترک در پرده‌های شور نواخته می‌شود و جزو ملحقات آن طبقه بندی می‌شود، ولی چون از نظر شنوایی حسی شبیه دستگاه ماهور ایجاد می‌‌کند، برخی قایل به طبقه بندی آن تحت دستگاه ماهور هستند.

در مکتب آوازی اصفهان آواز بیات ترک در مشتقات دستگاه ماهور به حساب می‌‌آید اما در مکتب تهران، مایه بیات ترک را جزء دستگاه شور به حساب می‌‌آورند.

مایه‌ها (متعلقات)

 گوشه‌ها

گوشه‌های ردیفی این دستگاه عبارت‌اند از:

  1. درآمد اول
  2. درآمد دوم
  3. درآمد سوم: کرشمه
  4. درآمد چهارم: گوشه‌ی رهاب
  5. درآمد پنجم: اوج
  6. درآمد ششم: ملانازی
  7. نغمه‌ی اول
  8. نغمه‌ی دوم
  9. زیرکش سلمک
  10. ملانازی
  11. سلمک
  12. گلریز
  13. مجلس‌افروز
  14. عزال
  15. صفا
  16. بزرگ
  17. کوچک
  18. دوبیتی
  19. خارا
  20. قجر، فرود
  21. حزین
  22. شور پایین دسته
  23. گوشه‌ی رهاب
  24. چهار گوشه
  25. مقدمه‌ی گریلی
  26. رضوی، حزین، ‌فرود
  27. شهناز
  28. قرجه
  29. شهناز کت (عاشق‌کش)
  30. رنگ اصول
  31. گریلی
  32. رنگ شهرآشوب
سه شنبه بیست و پنجم 4 1387
در موسیقی سنتی هفت دستگاه به نام های زیر داریم:

 

۱-شور      ۲- سه گاه       ۳- همایون        ۴- ماهور       ۵- چهارگاه     ۶- نوا     ۷- راست پنجگاه

همچنین پنج آواز به اسامی زیر داریم:

۱- ابوعطا     ۲- بیات ترک      ۳-افشاری    ۴-دشتی   ۵-بیات اصفهان

که چهار آواز اول با دستگاه شور هم پرده و اصطلاحاْ از یک مجموعه و بیات اصفهان نیز هم پرده با همایون است. در کوک شور اجرا گسترده است و دراین کوک علاوه بر دستگاه شور: آواز ابوعطا و بیات ترک و افشاری ودشتی را هم می توانیم اجرا کنیم.

سه شنبه بیست و پنجم 4 1387
X