چندی پیش نماینده ایران در یونسکو به مناسبت سال رودکی و شصتمین سال الحاق ایران به یونسکو به آرش امینی و امیر بکان اجرای یک کنسرت در مقر اصلی یونسکو را پیشنهاد داد.

این دو نیزعلی‌تفرشی را به‌عنوان خواننده انتخاب کردند و تصمیم گرفتند علاوه بر چند تصنیف که با اشعار رودکی ساخته شده، قطعات دیگری نیز اجرا کنند.

امیر بکان که آهنگسازی و تنظیم قطعات برای ارکستر را به‌عهده داشته، درباره انتخاب قطعات می‌گوید:«طی دو هفته اشعار و قطعات آماده شدند. در بخش اول برنامه یک قسمت ازسوئیت بیژن و منیژه استاد حسین دهلوی و بخشی از قطعه نی‌نوای آقای حسین علیزاده را اجرا کردیم و در بخش دوم نیز 3 اثر از من در دستگاه ماهور و آواز اصفهان و یک اثر از استاد روح‌الله خالقی به نام بوی جوی مولیان، اجرا شد.»

تفرشی که در جایگاه خواننده به مقرر اصلی یونسکو سفر کرده بود، درباره نامگذاری سال‌ها به نام بزرگان ایران معتقد است: «اینکه در جهان یک سال به نام بزرگان ایران نامگذاری می‌شود را نباید نادیده گرفت. سال گذشته سال مولانا بود و امسال سال رودکی است که نباید این افتخار بزرگ را به یک یا دو حرکت فرهنگی و هنری خلاصه کنیم. همه هنرمندان باید تلاش کنند و زحمت بکشند تا این بزرگان از زبان هنرمندان ایرانی در جهان معرفی شوند.»

بکان درباره انتخاب اشعار رودکی برای تصنیف می‌گوید: «آهنگسازان و خوانندگان به اشعار رودکی چندان توجه نداشته‌اند، در حالی که رودکی قدیمی‌ترین شاعر کلاسیک ایران است و بیش از یک میلیون بیت شعر داشته اما تنها تعدادی از آنها به شکل کامل در دسترس است. به همین دلیل من برای انتخاب اشعار، زمان زیادی صرف کردم و کتاب‌های بسیاری خواندم. از طرفی اشعار رودکی مضامین جهانی و اخلاقی دارند که با ترجمه در اختیار حاضران قرار گرفت و به همین دلیل آنها پیام رودکی را با کلام فارسی، موسیقی و آواز ایرانی درک کردند.»

سرپرست مرکز موسیقی حوزه هنری همچنین درباره کیفیت کار نوازندگان می‌گوید: «نوازندگان ارکستر اورلئان بسیار عالی بودند.برای آنها نواختن قطعاتی با فرم موسیقی ایرانی مثل آواز، پیش درآمد، چهارمضراب و تصنیف خوانی بسیار جذاب بود و به همین دلیل با رهبری خوب آقای آرش امینی خیلی خوب با نوازندگان ایرانی هماهنگ شدند. از طرفی نوازدگانی که از ایران برای نواختن سازهای ایرانی همراه ما بودند هم عالی نواختند؛ به ویژه در اجرای قطعه راوی که فضایی کنترپوانتیک داشت.»

بکان درباره نحوه هماهنگ شدن نوازندگان ایرانی و نوازندگان ارکستر اورلئان معتقد است: «نوازندگان حرفه‌ای به خوبی از عهده کارشان برمی‌آیند. یکی از نشانه‌های حرفه‌ای بودن هماهنگی با رهبر، خواننده و سایر نوازندگان است. در پاریس دیدیم نوازندگان سطح بالا که در ارکستر زهی اورلئان فعالیت دارند، هنگام اجرا مطیع رهبر هستند و به خواسته‌های او و آهنگساز احترام می‌گذارند. آنها زمان تمرین ریزه‌کاری‌ها را یادداشت می‌کردند تا فراموش نکنند و همیشه حواسشان بود که آیا آقای امین و من از کارشان راضی هستیم یا خیر؟ به‌ویژه آنکه تلفیق موسیقی و سازهای ایرانی با ارکستر غربی برایشان جالب بود.»

علی تفرشی نیز اجرا در مقر یونسکو را تجربه‌ای جدید خوانده و می‌افزاید: «برای من افتخار بزرگی بود که در چنین جایی کنسرت داشته باشم. تا به حال کنسرت‌های زیادی با ارکسترهای مختلف داشتم اما به جرات می‌توانم بگویم که این یکی از بهترین اجراها و پرافتخار‌ترین آنها بود. خواندن اشعار رودکی در یونسکو و برای کسانی به غیراز ایرانی‌ها، احساس عجیبی داشت. در این اجرا احساس شعف و غرور داشتم. البته آنها شعر را ترجمه شده دریافت می‌کردند و شعر رودکی برایشان مفهوم بود. در مجموع این ویژگی شعر رودکی است که جهانشمول است و همه می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند.»

بکان با اشاره به توانایی‌های علی تفرشی، اجرای او را این‌گونه توصیف می‌کند: «کار آقای تفرشی بسیار عالی بود. او همچون یک ساز سلو در ارکستر حضور داشت و مسلط، دقیق و کوک می‌خواند و همه ویژگی‌های یک خواننده خوب موسیقی کلاسیک را در حالی که داشت موسیقی ایرانی اجرا می‌کرد، رعایت می‌کرد. این در حالی است که متأسفانه در ایران به ایشان کمتر توجه شده و توانایی‌های او نادیده گرفته شده است.»

تفرشی درباره ترکیب موسیقی ایرانی و سازهای غربی از نگاه یک خواننده حرفه‌ای می‌گوید: «ترکیب موسیقی ایرانی و سازهای آن با سازهای موسیقی غرب همیشه جذاب است و اعضای ارکستر اورلئان هم از این ترکیب خیلی راضی بودند و برایشان جذاب بود که چنین قطعاتی را می‌نوازند، چون این فرصت کمتر برای یک ارکستر غربی پیش می‌آید که قطعات موسیقی ایرانی را با آواز موسیقی ایرانی و کلام فارسی بنوازند. مهم این است که چنین اجراهایی نام ایران را در جهان مطرح می‌کند. از این نظر برپایی کنسرت‌هایی در خارج از ایران بسیار مهم است؛ به‌ویژه آنکه در یونسکو یک تریبون جهانی است که برپایی کنسرت در آن به شناساندن فرهنگ ایران به ملل دیگر کمک می‌کند.»

تفرشی درباره اعضای گروه می‌گوید:«در این اجرا آزاد میرزاپور نوازنده تار، علیرضا دانایی تمبک و دف، مریم مشهدی خدابخش نوازنده عود و پاشا هنجنی نوازنده نی از ایران با ارکستر زهی اورلئان می‌نواختند و آرش امینی به‌عنوان رهبر ارکستر، پیش از این کنسرت‌های زیادی را در پاریس با این ارکستر اجرا کرده بود. اما این در حقیقت کار مشترکی بود بین ارکستر زهی اورلئان و نوازندگان ایرانی که با 2 روز و 3 جلسه تمرین مشترک با هم هماهنگ شدند. احساس نوازندگان نیز با رهبری خوب آقای امینی یکی شد و کار به شکل حرفه‌ای به اجرا درآمد.»

این خواننده همکاری نوازندگان با ارکستر زهی اورلئان را بسیار خوب دانسته و می‌افزاید:«ارکستر زهی اورلئان، ارکستر بسیار خوبی است که آقای امینی هم به خوبی از عهده رهبری آن برآمدند.اعضای گروه و نوازندگان ایرانی همه حرفه‌ای بودند و در حقیقت به همین دلیل حاضران جلسه که سفرای کشورها، نمایندگان و سران بلند‌مرتبه کشورها بودند نیز از این اجرا استقبال کردند. حتی به‌مدت یک هفته از شبکه‌های مختلف فرانسه قسمت‌هایی از آن پخش شد. حتی آقای مجیدی نماینده ایران در یونسکو نیز می‌گفتند که این اجرا مورد استقبال سران قرار گرفته و تاثیر‌گذار بوده است. دعوت‌های شفاهی هم از سوی نمایندگان کشورها به عمل آمد که حالا باید ببینیم چه می‌شود.»

بکان اجرای این کنسرت در ایران و انتشار آن به شکل لوح فشرده را قطعی دانسته و می‌افزاید: «با اضافه کردن قطعاتی، آلبومی آماده می‌کنیم که در خور رودکی و موسیقی کلام او باشد و از سوی حوزه هنری منتشر شود. همچنین چون آقای امینی در پاریس هستند و نمی‌توانند برای تمرین با اعضای ارکستر سمفونیک به ایران بیایند، در اجرایی که رهبری آن را خودم به‌عهده خواهم داشت باز هم در کنار آقای تفرشی این قطعات را اجرا می‌کنیم.»

بکان کارهای مناسبتی را بهانه‌ای برای توجه به موضوعی خاص دانسته و معتقد است: «حتی موتزارت، بتهوون و باخ هم کارهای سفارشی انجام داده‌اند. این روزها عده‌ای کارهای مناسبتی را بی‌ارزش می‌دانند در حالی که نمی‌دانند آهنگساز باید علاوه بر قطعاتی که برای دل خودش می‌نویسد، فرصت اجرای آثارش را با حمایت دیگران فراهم کند که این حمایت نیز گاه با سفارش گرفتن از یک نهاد یا سازمان محقق می‌شود. در حقیقت موسیقی مناسبتی برای آهنگساز فرصتی فراهم می‌کند تا از یک‌سو اثرش بهتر دیده شود و از سوی دیگر مناسبتی خاص بهتر جلوه کند.»

                                                                     منبع:همشهری


دسته ها : اخبار موسیقی
دوشنبه سی یکم 4 1387
X